Taktyka ustawienia w grach singlowych, cz. 1

Na temat pracy nóg pisałem już w jednym artykule, był to jednak bardzo ogólny zarys tematu, gdzie skupiłem się na cyklu: START → DOJŚCIE → UDERZENIE → POWRÓT. Zapraszam do lektury artykułu TUTAJ.

Dziś chciałbym skupić się na bardziej taktycznym aspekcie ustawienia w grach pojedynczych. Temat ten zdecydowałem się poruszyć po obejrzeniu pojedynków podczas Mistrzostw Europy U17, które odbywały się na przełomie sierpnia i września w Gnieźnie. Mogłem obserwować młodych zawodników bardzo dobrze ustawiających się do lotki uderzanej przez przeciwnika, co dawało im znaczną przewagę w grze. Sytuacja na korcie determinuje ustawienie zawodnika, a przykład mistrzostw pokazał mi, że bardzo młodzi europejscy zawodnicy potrafią już rozróżnić ustawienie ofensywne i defensywne. Na początek jednak postaram się wyjaśnić, czym są takie ustawienia, dlaczego mają takie znaczenie i z czego wynika.

Ustawienie defensywne – zawodnik z różnych przyczyn sytuacyjnych znajduje się w obronie. Przeciwnik ma nad takim zawodnikiem przewagę, a zawodnik ten powinien starać się zmienić sytuację, chyba że założenie taktyczne nakazuje rozgrywać akcję w obronie. Wtedy zawodnik nie przechodzi do ataku, ale skupia się na tym, aby praca nóg jak najbardziej ułatwiała mu rozgrywanie akcji. Atakujący przeciwnik może zagrać w 7 punktów na korcie, a zawodnik broniący się musi być gotowy na ich zabezpieczenie.

Ustawienie ofensywne – zawodnik jest w ataku, wypracował przewagę nad przeciwnikiem i ma szansę wygrać akcję. Musi tylko odpowiednio się ustawić, aby wykonać decydujące uderzenie. Przeciwnik ma ograniczone pole manewru, zawodnik musi przypilnować kilka newralgicznych punktów.

Czy zdajemy sobie sprawę, na jakie potencjalne uderzenia powinniśmy być gotowi?

Poniżej przedstawiam grafikę, która ułatwi zrozumienie sytuacji. Na czarno zaznaczone są miejsca, gdzie mogą być skierowane potencjalne uderzenia zawodnika atakującego, a więc punkty obrony zawodnika w defensywie. Na biało pokazano miejsca, z których będzie zagrywał zawodnik ofensywny.

Jak widać na grafice, zawodnik, który gra w obronie, ma aż 7 możliwych zagrań przeciwnika, na które musi być gotowy (spin, drive, clear, smash, drop). Przeciwnik może zagrać w każdą ze stref (przód, środek, tył kortu). Zawodnik defensywny ma też mało czasu na reakcję, ponieważ lotki atakowane lecą z bardzo dużą szybkością. Przypominam, że aktualny rekord prędkości uderzonej lotki to 493 km/h w warunkach laboratoryjnych oraz 426 km/h w czasie gry.

W znacznie lepszej sytuacji jest zawodnik atakujący. Potencjalne zagrania, jakich może się spodziewać, to spin, obrona na siatkę, lob i clear. Lotka, która do niego leci, nie ma tak dużej prędkości jak w wypadku ataku, a dodatkowo (jak widać na grafice) nie spodziewa się lotki w środkowej strefie kortu, co jest bardzo dużym ułatwieniem.

To właśnie różnice, które przedstawiłem powyżej, determinują nasze ustawienie na korcie w grze singlowej. Zawodnik, który się broni, musi przyjąć pozycję, aby dojść do lotki do przodu, do tyłu i na boki, a zawodnik atakujący tylko do przodu i do tyłu.

Zawodnik w obronie, aby móc zareagować do każdego potencjalnego zagrania, powinien przygotować się do naskoku neutralnego, czyli takiego, gdzie obydwie stopy są ustawione w takiej samej odległości od siatki (równolegle). Naskok taki daje możliwość wyjścia na korcie w każdym kierunku.

Zawodnik w ataku, aby zwiększać przewagę nad przeciwnikiem powinien jak najszybciej dojść do kolejnego uderzenia, aby rywal był cały czas pod presją. Dlatego w ataku korzystamy z naskoku kierunkowego, gdzie przewidujemy kolejne uderzenie i wykluczamy zagranie w środkową strefę kortu. Naskok kierunkowy, to taki, gdy nasza dominująca noga jest lekko z przodu.

Poniższa grafika prezentuje ustawienie zawodnika w obronie (na czarno) i ataku (na biało) dla zawodników praworęcznych. Grafika jest rozbudowaniem poprzedniej, aby łatwiej było zrozumieć sytuację na korcie.

Jak widać, zawodnik atakujący może sobie pozwolić na to, by stać bliżej siatki, każdą próbę zagrania na siatkę zbijać lub odbijać bardzo wysoko przy górnej taśmie siatki. Każde uderzenie w tylną część kortu będzie miało najdłuższy czas lotu, dlatego nie powinien mieć problemu z atakowaniem również tych zagrań przeciwnika.

Oczywiście należy tutaj dodać jeszcze jeden bardzo ważny aspekt, a mianowicie: przesuwanie się zawodnika w zależności od sytuacji na korcie. Chodzi o to, że „środek kortu” jest pojęciem geometrycznym, a tu istotna jest sytuacja na korcie. Jest to jednak temat obszerny i z pewnością zostanie poruszony w kolejnych artykułach, do których lektury już teraz zapraszam.

Artykuł napisany do gazety: Wielkopolski tenis, squash i badminton

Autor Wojciech Szkudlarczyk